آخرین گزارش ارجاعات و ضرایب تاثیر نشریات علمی بین المللی: انعکاس همت بی سابقه جامعه علمی جهانی در کمک به بشر در پاندمی کورونا

✍️حشمت الله قوامی
– مسئول شاخه نوروسایکولوژی، مرکز تحقيقات تروما و جراحی سينا، دانشگاه علوم پزشکی تهران
heshmatg@yahoo.com

1- نحوه محاسبه ضرایب تاثیر نشریات (JIFs) :ضریب تاثیر (Impact Factor) یک نشریه با تقسیم تعداد ارجاعات در سالی که دیتای ارجاع جمع آوری می شود به مقالات دو سال قبل نشریه موردنظر (گزارش 2022 براساس ارجاعات 2021 به مقالات دو سال قبل از آن تهیه شده است) بر تعداد مقالات منتشر شده ی قابل ارجاع نشریه در دو سال قبل از سال جمع آوری دیتای ارجاع (برای گزارش 2022، مقالات منتشر شده در 2019 و 2020 حساب شده اند)، به دست می آید.

2- در گزارش 2022 چه اتفاقی افتاده و چه ارتباطی با پاندمی کوید-19 دارد؟

می دانیم که در روزهای آخر 2019 اولین خبرهای شیوع ویروس کورونای جدید که به کورونای 2019 (کوید-19) معروف شد در دسترس جامعه علمی قرار گرفت. جامعه علمی جهانی از ابتدای 2020 به صورت جدی درگیر مطالعات گسترده از جمله در زمینه شناسایی رفتار و مکانیزم انتقال این ویروس و در ادامه، مطالعات مختلف تهیه واکسن، شد. در گزارش 2022، هفت نشریه ای که مهمترین مطالعات مربوط به کوید-19 را منتشر کرده اند برای اولین بار دارای ضریب تاثیر بالای 100 شده اند. این هفت نشریه شامل دو نشریه از مجموعه لانست، سه نشریه از مجموعه نیچر، نشریه NEJM، و نشریه JAMA، می شوند. نشریه لانست برای اولین بار با ضریب تاثیر 203 از نشریه معتبر NEJM  پیشی گرفته است.

هفت نشریه مهم منتشر کننده مطالعات کوید-19 که امسال در کنار نشریه انجمن سرطان امریکا (که از قبل در بالای لیست بوده)، ضریب تاثیر بالای 100 گرفته اند:

– The Lancet

– Lancet Respiratory Medicine

– Nature Reviews Drug Discovery

– Nature Reviews Immunology

– Nature Reviews Molecular Cell Biology

– New England Journal of Medicine

– Journal of the American Medical Association

3- وضعیت نشریات نوروسایکولوژی در گزارش امسال:

میزان توجه به کوید-19 در تغییر جایگاه نشریات نوروسایکولوژی نیز تاثیر مستقیمی داشته است. در میان نشریات بالینی و پایه نوروسایکولوژی، امسال هم مثل پارسال، نشریه آکادمی نوروسایکولوژی بالینی آمریکا  (The Clinical Neuropsychologist) به دلیل توجه ویژه به مسائل بالینیِ کورونا در پراکتیس نوروسایکولوژی، روند صعودی بی سابقه ای در ضریب تاثیر داشته و ایمپکت آن برای اولین بار به 4.37 رسیده است.

نشریات اصلی نوروسایکولوژی* (با ضریب تاثیر بالای یک):

– Neuropsychology Review (6.94)

– The Clinical Neuropsychologist (4.37)

– Cognitive Neuropsychology (3.75)

– Archives of Clinical Neuropsychology (3.45)

– Neuropsychology (3.42)

– Journal of the International Neuropsychological

 Society (3.11)

– Neuropsychologia (3.05)

– Neuropsychological Rehabilitation (2.93)

– Child Neuropsychology (2.60)

– Journal of Clinical and Experimental Neuropsychology (2.28)

– Journal of Neuropsychology (2.28)

– Developmental Neuropsychology (2.11)

– Aging, Neuropsychology, and Cognition (2.10)

– Applied Neuropsychology-Adult (2.05)

– Applied Neuropsychology-Child (1.61)

خبری خوب اینکه امسال نشریات جدید نوروسایکولوژی وارد لیست شده اند و امید است در سالهای آینده نقش موثری در ارتقای نوروسایکولوژی در دنیا بیابند. از جمله می توان به نشریه Neuropsychological Trends  اشاره کرد که هدف خود را ارائه محلی برای بحثها و مطالعات جدید نظری و متدولوژیک نوروسایکولوژی قرار داده است.

4- وضعیت نشریات ایرانی:

به نظر می رسد توجه به کوید-19 در تغییر جایگاه نشریات ایرانی هم تاثیر مستقیمی داشته است. از آن جمله، می توان به افزایش ضریب نشریه بین المللی اکادمی علوم پزشکی ایران

(Archives of Iranian Medicine) از 1.35 به 3.14 اشاره کرد. نکته مثبت برای محققان ایرانی اینکه چند نشریه جدید از ایران که مرتبط با مطالعات نوروسایکولوژی هستند در لیست امسال قرار گرفته اند.

از لیست امسال، نشریات ذیل از ایران (که ابستراکت یا متن کامل به زبان انگلیسی منتشر می کنند) می توانند محلی برای چاپ مقالات مرتبط با نوروسایکولوژی محققان ایرانی باشند:

– Archives of Iranian Medicine

– Trauma Monthly

– Archives of Neuroscience

– Basic and Clinical Neuroscience

– Iranian Journal of Psychiatry and Behavioral Sciences

– Iranian Journal of Psychiatry and Clinical

   Psychology

– Salmand-Iranian Journal of Ageing

– Archives of Trauma Research

* لازم به ذکر است که نشریات نوروسایکولوژی به این لیست محدود نمی شوند و دهها نشریه دیگر را نیز در بر می گیرند. در این لیست فقط نشریاتی قرار داده شده اند که واژه نوروسایکولوژی را در عنوان خود دارند.